• Zawody deficytowe to takie, w których liczba wolnych miejsc pracy jest większa niż liczba osób zainteresowanych podjęciem pracy
  i spełniających wymagania pracodawców (najtrudniej pracodawcom znaleźć kandydatów do pracy).
• Zawody zrównoważone to te, w których liczba wolnych miejsc pracy jest zbliżona do liczby osób zainteresowanych podjęciem pracy
  i spełniających wymagania pracodawców.
• Zawody nadwyżkowe, w których liczba wolnych miejsc jest mniejsza niż liczba osób zainteresowanych podjęciem pracy i spełniających wymagania pracodawców (najtrudniej osobom poszukującym pracy znaleźć zatrudnienie).
   

Barometr pokazuje zapotrzebowanie na zawody w każdym z powiatów
w Polsce oraz na poziomie województw i kraju.
 

Metodologię badania wypracowano w Szwecji w latach dziewięćdziesiątych dwudziestego wieku, w ramach szerszego systemu prognozowania zmian na rynku pracy. W 2007 roku Barometr zawodów zaadaptowali pracownicy publicznych służb zatrudnienia z południowo-zachodniej Finlandii. Obecnie badanie jest prowadzone w całej Finlandii.
 

Do Polski Barometr trafił za sprawą Wojewódzkiego Urzędu Pracy
w Krakowie (WUP w Krakowie). W 2009 roku pracownicy Małopolskiego Obserwatorium Rynku Pracy i Edukacji (projekt WUP w Krakowie) poznali założenia badania podczas wizyty studyjnej w Turku, w Finlandii. W tym samym roku przeprowadzono pilotaż w sześciu powiatach Małopolski, a następnie rozszerzono Barometr na cały region. Od 2015 roku badanie odbywa się we wszystkich powiatach kraju.
 

Do roku 2019 badanie Barometr zawodów realizowane było równolegle do prowadzonego w całej Polsce (na mocy zapisów ustawy z dnia 20 kwietnia 2004 roku o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy) badania ilościowego pod nazwą Monitoring zawodów deficytowych i nadwyżkowych (MZDiN). Decyzją Ministerstwa Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej, od roku 2020, z racji swojej komplementarności, badania te zostały połączone w jedno wspólne badanie pod nazwą Barometr zawodów.
 

Wyniki badania wykorzystywane są m.in.

• przy planowaniu kariery zawodowej (wskazują w jakich zawodach warto się dokształcać, gdyż są najlepsze perspektywy na pracę),
• przy poszukiwaniu pracy w zawodzie (wskazują jak wygląda sytuacja w poszczególnych powiatach - gdzie może być łatwiej o pracę),
• do analiz rynku pracy (wskazują trendy w zakresie popytu i podaży pracy),
• do uzasadniania realizacji projektów aktywizacyjnych w wybranych obszarach oraz określania kierunków działań, 
• do uzasadniania realizacji szkoleń poprzez planowanie szkoleń grupowych, przy sporządzaniu zakresu przygotowania zawodowego dorosłych czy ocenie formalno-merytorycznej Krajowego Funduszu Szkoleniowego,
• pomocniczo przy opiniowaniu wniosków o otwarcie nowych kierunków kształcenia,
• jako źródło wiedzy o prognozowanych deficytach i nadwyżkach.

Szczegółowe wyniki badania są dostępne w serwisie internetowym https://barometrzawodow.pl/ oraz na plakatach i ulotkach.